Διάρροια, μια συχνή συνέπεια των θεραπειών με αντιβιοτικά

Ο στόχος της αγωγής με αντιβιοτικά είναι η καταπολέμηση επιβλαβών βακτηρίων (παθογόνων βακτηρίων), που προκαλούν λοιμώξεις. Ωστόσο, τα αντιβιοτικά δεν επιτίθενται μόνον στα παθογόνα βακτήρια: μπορεί επίσης να καταστρέψουν και “καλά” βακτήρια που συνθέτουν την εντερική μικροβιακή χλωρίδα και διασφαλίζουν τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου, προκαλώντας μια ανισορροπία της μικροβιακής χλωρίδας γνωστή ως «δυσβίωση». Η δυσβίωση διαταράσσει την κανονική λειτουργία του εντέρου, προκαλώντας μερικές φορές διάρροια.

Διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών: ορισμός

Αναφερόμαστε σε διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών σε περιπτώσεις όπου η διάρροια εμφανίζεται κατά τη διάρκεια αγωγής με αντιβιοτικά ή εντός 2 μηνών από τη διακοπή της αγωγής, χωρίς άλλη εμφανή αιτία¹. Ωστόσο, ορισμένα μέτρα μπορούν να προστατεύσουν το πεπτικό σύστημα κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά.

Αποτελεί συχνό φαινόμενο η διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών;

Μέχρι 4 στους 10 ασθενείς εμφανίζουν διάρροια μετά από θεραπεία με αντιβιοτικά. Επομένως είναι συχνό φαινόμενο. Υπεύθυνα μπορεί να είναι όλα τα αντιβιοτικά (ορισμένα περισσότερο από άλλα), είτε όταν χορηγούνται από το στόμα είτε με ένεση. Η διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρά άτομα ή σε ηλικιωμένους.

Πώς εκδηλώνεται η διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών;

Η διάρροια είναι συνήθως μέτριας έντασης και χαρακτηρίζεται από 3 τουλάχιστον κενώσεις μαλακών έως υγρών κοπράνων την ημέρα που μερικές φορές συνοδεύονται από κοιλιακό άλγος. Πολύ πιο σπάνια (στο 1 έως 2% των αγωγών με αντιβιοτικά), η διάρροια μπορεί να είναι σοβαρότερη, λόγω πολλαπλασιασμού των παθογόνων βακτηρίων, όπως το Clostridium difficile ή η Salmonella. Οι μέτριας έντασης διάρροιες περνούν σε 48 ώρες περίπου. Οι πιο σοβαρές μορφές (ή εάν η διάρροια συνοδεύεται από αίμα στα κόπρανα) απαιτούν πρόσθετες εξετάσεις και ειδική αντιμετώπιση.

Πώς αποφεύγουμε τη διάρροια που προκαλείται από λήψη αντιβιοτικών;

Το πρώτο μέτρο πρόληψης είναι φυσικά η λήψη αντιβιοτικών μόνον όταν είναι πραγματικά απαραίτητο και ποτέ χωρίς ιατρική συνταγή. Είναι επίσης σημαντικό να τηρούμε τη διάρκεια της θεραπείας που συνιστά ο γιατρός και να μην την παρατείνουμε.

Εξάλλου, μελέτες έχουν δείξει την αποτελεσματικότητα ορισμένων προβιοτικών στην πρόληψη της οξείας διάρροιας που προκαλείται από τη λήψη αντιβιοτικών. Τα προβιοτικά είναι ζωντανά, μη παθογόνα βακτήρια ή ζυμομύκητες που μπορούν να αντιστέκονται στην προσβολή της μικροβιακής χλωρίδας από αντιβιοτικά. Ικανός αριθμός μελετών έχει καταδείξει την αποτελεσματικότητα των προβιοτικών Lactobacillus rhamnosus και Saccharomyces boulardii στην πρόληψη της διάρροιας που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών.^2,3,4,5

Τι πρέπει να κάνουμε εάν παρουσιαστεί διάρροια κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά;

Εάν σας εκδηλωθεί διάρροια κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού που σας έγραψε τη θεραπεία: θα σας πει εάν μπορείτε και/ή εάν πρέπει να τα σταματήσετε. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι πολύ αργά για τη λήψη προβιοτικών. Τις περισσότερες φορές η διάρροια βελτιώνεται μετά από 48 ώρες. Εάν αυτό δεν συμβεί, και ειδικά εάν επιδεινωθεί, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας που θα αποφασίσει τι θα κάνετε στη συνέχεια.

Υποσημείωση

Η διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών είναι ένα συχνό, απρόβλεπτο αλλά τις περισσότερες φορές όχι ιδιαιτέρως σοβαρό γεγονός. Η πρόληψη με προβιοτικά φαίνεται να είναι χρήσιμη και αποτελεί αντικείμενο πολλών μελετών.