Η διάρροια προκαλεί έντονους πόνους και κόπωση. Συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί με την πρόσληψη τροφής και ποτών που αποκαθιστούν ταχέως την κανονική διέλευση και μειώνουν τους πόνους. Αλλά μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία αφυδάτωση εάν δεν ληφθεί η κατάλληλη μέριμνα.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ1, η διάρροια είναι η κύρια αιτία υποσιτισμού σε παιδιά ηλικίας πέντε ετών και κάτω. Σκοτώνει 525.000 παιδιά κάτω των 5 ετών κάθε χρόνο. Προκειμένου να αποφευχθεί η αφυδάτωση, λόγω της απώλειας νερού από τον οργανισμό σας, είναι απαραίτητο να αυξάνετε την πρόσληψη νερού και άλλων υγρών.
Ποιες είναι οι αιτίες της διάρροιας;
Πρόκειται συχνότερα για λοιμώξεις που προκαλούνται από κάποιον ιό ή βακτήρια, ειδικά σε περίπτωση κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων ή υγρών: κακοπλυμένα φρούτα, μη καθαρό νερό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση της ταξιδιωτικής διάρροιας. Υπάρχουν διαφορετικές προφυλάξεις για την πρόληψη της διάρροιας των ταξιδιωτών. Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την πρόληψή της, μπορείτε να ανατρέξετε στο άρθρο μας για την ταξιδιωτική διάρροια. Διάρροια μπορεί να προκαλέσουν και ορισμένες ασθένειες.
Ποια είναι τα συμπτώματα2 της διάρροιας;
Το βασικό σύμπτωμα της διάρροιας είναι, φυσικά, η συχνή παρουσία μαλακών ή υδαρών κοπράνων. Αλλά μπορεί επίσης να συνοδεύεται από στομαχικούς πόνους, πυρετό, μέτριο ή έντονο, αίμα ή βλέννα στα κόπρανα, φούσκωμα και εμετούς.
Ταυτόχρονα, ο κίνδυνος αφυδάτωσης λόγω σημαντικής απώλειας νερού και ηλεκτρολυτών από τον οργανισμό είναι ένας από τους κύριους κινδύνους της διάρροιας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αφυδάτωσης;
Τα κύρια συμπτώματα της αφυδάτωσης3 στους ενηλίκους είναι:
– Ξηροστομία, ξηρή γλώσσα ή έντονη δίψα αποτελούν συμπτώματα της αφυδάτωσης. Οι ασθενείς που πάσχουν από διάρροια εμφανίζουν ξηροστομία (87%) και αίσθημα δίψας (83%)4.
– Αίσθημα κόπωσης5. Είναι ένα σύνηθες και συχνά παραβλεπόμενο σύμπτωμα ήπιας έως μέτριας αφυδάτωσης.
– Ζάλη ή πονοκέφαλος. Είναι κοινά συμπτώματα της αφυδάτωσης, καθώς η έλλειψη νερού στο σώμα προκαλεί μείωση της παροχής αίματος και οξυγόνου στον εγκέφαλο.
– Μείωση της ούρησης. Η απέκκριση μικρής ποσότητας και σκούρων ούρων είναι συμπτώματα οξείας ή μέτριας αφυδάτωσης.
Ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι ιδιαίτερα μεγάλος στους ηλικιωμένους και τα βρέφη και καθιστά την οξεία διάρροια δυνητικά σοβαρή. Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης6 σε βρέφη και μικρά παιδιά είναι:
Σε ελαφρά έως μέτρια αφυδάτωση
- Μικρότερη δραστηριότητα
- Λιγότερη ούρηση και λιγότερες από 6 βρεγμένες πάνες
- Στεγνό στόμα και λιγότερα δάκρυα
- Απώλεια βάρους 5% έως 10% σε περίπτωση διάρροιας με αφυδάτωση
- Bυθισμένη κρανιακή πηγή
Σε περίπτωση σοβαρής αφυδάτωσης
- Ευερεθιστότητα του παιδιού
- Περισσότερες ώρες ύπνου
- Αποχρωματισμένο δέρμα στα χέρια και τα πόδια
- Ζαρωμένο δέρμα και βυθισμένα μάτια
- Απώλεια βάρους άνω του 10% σε περίπτωση διάρροιας με αφυδάτωση
- Διαταραχές της συνείδησης
- Επίμονη αναδίπλωση του δέρματος: εάν όταν το δέρμα τρυπηθεί μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη, η πτυχή παραμένει για λίγα δευτερόλεπτα και το δέρμα δεν επιστρέφει στην προηγούμενη κατάσταση, λόγω της έλλειψης νερού, τότε η αφυδάτωση είναι σημαντική και μπορεί γρήγορα να καταστεί σοβαρή. Ζητήστε αμέσως ιατρική συμβουλή.
Ποια υγρά πρέπει να πίνουμε σε περίπτωση αφυδάτωσης;
Η διάρροια αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης και ο μόνος τρόπος καταπολέμησής της είναι να παραμείνετε ενυδατωμένοι, οπότε είναι σημαντικές οι ακόλουθες προφυλάξεις:
– Πίνετε περισσότερα ποτήρια νερό από το συνηθισμένο. Κανονικά θα πρέπει να πίνετε 8-10 την ημέρα. Εάν είστε αφυδατωμένος, θα πρέπει να πίνετε τουλάχιστον 15 έως 20 ποτήρια νερό.
– Εκτός από το νερό, για την καταπολέμηση μιας σοβαρής αφυδάτωσης, θα πρέπει να καταναλώνετε υγρά που περιέχουν ηλεκτρολύτες, των οποίων οι απώλειες είναι επίσης έντονες κατά τη διάρροια. Υπάρχουν πολλά υγρά7 όπως διαλύματα επανενυδάτωσης από το στόμα, πλήρες ή αποβουτυρωμένο γάλα και χυμός πορτοκαλιού που λειτουργούν ακόμη καλύτερα από το νερό για την πρόληψη της αφυδάτωσης.
– Η ζέστη και η εφίδρωση θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται καθώς μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή έλλειψη νερού και ως εκ τούτου αποτελούν πρόσθετες αιτίες αφυδάτωσης.
– Εάν έχετε δυσανεξία στη φρουκτόζη ή τη λακτόζη, αποφύγετέ τις διότι ενδέχεται να επιδεινώσουν τη διάρροια και συνεπώς τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
– Για να αυξήσετε την πρόσληψη νερού, τρώτε φρούτα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες νερού, όπως καρπούζι, πεπόνι, πορτοκάλι και γκρέιπφρουτ.
Συμπέρασμα
Είναι σημαντικό να προσέχουμε τη διάρροια πριν εκδηλωθεί αφυδάτωση, ειδικά σε βρέφη και ηλικιωμένους όπου μπορεί να εμφανιστεί ταχεία επιδείνωση και να τεθεί σε κίνδυνο η υγεία τους. Για να αποφύγετε την αφυδάτωση, να ξεκουράζεστε και να πίνετε άφθονα υγρά, ώστε να μπορέσετε να ανακάμψετε.
Παραπομπές :
1. Diarroheal disease, World Health Organization. 2 May 2017, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diarrhoeal-disease.
2. Diarrhea. Symptoms & causes. Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diarrhea/symptoms-causes/syc-20352241?page=0&citems=10
3. Gross, C. R., Lindquist, R. D., Woolley, A. C., Granieri, R., Allard, K. et Webster, B. (1992). Clinical indicators of dehydration severity in elderly patients. The Journal of emergency medicine, 10(3), 267-274.
4. Ellershaw, J. E., Sutcliffe, J. M., & Saunders, C. M. (1995). Dehydration and the Dying Patient. Journal of pain and symptom management, 10(3), 192-197.
5. Burge, F. I. (1993). Dehydration Symptoms of Palliative Care Cancer Patients. Journal of pain and symptom management, 8(7), 454-464.
6. Signs of Dehydration in Infants & Children. Healthychildren.org. 9/24/2019, https://www.healthychildren.org/English/health-issues/injuries-emergencies/Pages/dehydration.aspx
7. Maughan, R. J., Watson, P., Cordery, P. A., Walsh, N. P., Oliver, S. J., Dolci, A., … & Galloway, S. D. (2016). A randomized trial to assess the potential of different beverages to affect hydration status: development of a beverage hydration index. The American journal of clinical nutrition, 103(3), 717-723.