Τροφική δηλητηρίαση

Οι ασθένειες τροφικής προέλευσης αποκαλούνται συνήθως τροφική δηλητηρίαση. Προκαλούνται από μόλυνση των τροφίμων και εμφανίζονται σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής, παράδοσης και κατανάλωσης τροφίμων. Μπορούν να προκύψουν από πολλές μορφές περιβαλλοντικής μόλυνσης, κυρίως τη ρύπανση του νερού, του εδάφους ή του αέρα, καθώς και τη μη ασφαλή αποθήκευση και επεξεργασία τροφίμων¹.

Δεν πρόκειται για μια ασυνήθιστη διατροφική διαταραχή. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο σχεδόν ένας στους δέκα ανθρώπους παγκοσμίως αρρωσταίνει από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, με αποτέλεσμα περισσότερους από 420.000 θανάτους¹.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δηλητηρίασης²;

Ένα συμβάν τροφικής δηλητηρίασης δεν περνάει απαρατήρητο. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης και η διάρκειά τους μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την πηγή μόλυνσης. Μπορεί να χρειαστούν από μία ώρα μέχρι 28 ημέρες για να εμφανιστούν συμπτώματα δηλητηρίασης.

Τα συμπτώματα αυτά είναι:

– Διάρροια

– Ναυτία

– Πονοκέφαλος

– Έμετοι

– Ήπιος πυρετός

– Στομαχόπονοι

Και άλλα συμπτώματα είναι πιθανά σε σοβαρές περιπτώσεις και μπορεί να απειλήσουν ακόμη και τη ζωή:

– Έμετοι ή διάρροιες με αίμα

– Υψηλός πυρετός

– Σοβαρή αφυδάτωση

– Νευρολογικά συμπτώματα, κυρίως πονοκέφαλοι και μυϊκή αδυναμία

Στις περιπτώσεις αυτές, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για να σας δώσει συμβουλές και αγωγή κατά της δηλητηρίασης.

Ποιες είναι οι αιτίες της τροφικής δηλητηρίασης²;

Τα τρόφιμα μπορούν να μολυνθούν ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της παραγωγής, επεξεργασίας, μεταφοράς και αποθήκευσης. Αυτή η μόλυνση είναι σοβαρή σε ωμά τρόφιμα όπως σαλάτες ή κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Και ορισμένες άλλες τροφές προκαλούν μερικές φορές τροφική δηλητηρίαση, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια, αλλαντικά και κιμάς.

Υπάρχουν τρεις κύριες αιτίες τροφικής δηλητηρίασης:

Βακτήρια

Τα βακτήρια είναι η κύρια αιτία τροφικής δηλητηρίασης. Τα κύρια είδη βακτηρίων που ευθύνονται για τις τροφικές δηλητηριάσεις είναι Salmonella, Listeria, E. coli.

Ιοί

Ο νοροϊός, ή ιός Norwalk, είναι γνωστό ότι καθιστά το φαγητό τοξικό. Άλλοι ιοί, όπως οι αστροϊοί ή οι σαποϊοί, προκαλούν επίσης τροφική δηλητηρίαση και γαστρεντερίτιδα.

Παράσιτα

Οι τροφικές δηλητηριάσεις από παράσιτα είναι λιγότερο συχνές. Το τοξόπλασμα είναι το πιο κοινό παράσιτο. Αυτός ο κίνδυνος δηλητηρίασης μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τις εγκύους και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Πώς μολύνεται το φαγητό;

Αυτοί οι μολυσματικοί παράγοντες απαντώνται σχεδόν παντού στο περιβάλλον μας, καθώς και στα τρόφιμά μας. Το σωστό μαγείρεμα σκοτώνει όλα τα παθογόνα, αλλά τα τελευταία μπορεί να εισέλθουν στο σώμα μας σε περίπτωση βρώσης άψητων ή ωμών τροφίμων ή εάν δεν πλένουμε τα χέρια μας κατά το μαγείρεμα.

Ορισμένα τρόφιμα, κυρίως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κρέας, μολύνονται συχνά. Η κατανάλωση μολυσμένου νερού μπορεί επίσης να επιφέρει τροφική δηλητηρίαση. Θαλασσινά, όπως στρείδια, καβούρια, μύδια, ωμό ψάρι και γαρίδες μπορούν επίσης να προκαλέσουν δηλητηρίαση. Όταν τα μαλάκια φιλτράρουν το θαλασσινό νερό διαμέσου του σώματός τους για να βρουν τροφή, μολυσματικοί παράγοντες μπορούν να εισέλθουν και να τα μολύνουν, καθιστώντας τα δυνητικώς τοξικά.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου³;

Η σοβαρότητα της νόσου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η κατάσταση της υγείας του ασθενούς, η ηλικία και ο βαθμός έκθεσής του. Στα άτομα με υψηλό κίνδυνο δηλητηρίασης περιλαμβάνονται κυρίως:

– Βρέφη και μικρά παιδιά: η ανοσία τους είναι ακόμη αδύναμη και αναπτύσσεται.

–  Έγκυες γυναίκες: κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες λόγω αλλαγών στον μεταβολισμό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το μωρό μπορεί και αυτό να αρρωστήσει.

–  Ασθενείς με χρόνιες ασθένειες: ασθενείς με AIDS, ηπατίτιδα και διαβήτη ή υποβαλλόμενοι σε χημειοθεραπεία κατά του καρκίνου, εμφανίζουν εύθραυστη ανοσία.

– Ηλικιωμένοι: έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα.

Πώς αποτρέπονται οι τροφικές δηλητηριάσεις⁴;

Η βρώση μολυσμένων τροφίμων μπορεί να ενέχει κίνδυνο σοβαρής δηλητηρίασης σε βρέφη, εγκύους και ηλικιωμένους. Το κλειδί για την πρόληψη είναι να ακολουθείτε μερικούς απλούς μικρούς κανόνες: να αποφεύγετε τα επικίνδυνα τρόφιμα και να χειρίζεστε τα τρόφιμα σωστά.

Πράγματι, ο κίνδυνος δηλητηρίασης είναι υψηλός εάν το φαγητό δεν έχει μαγειρευτεί σωστά ή δεν έχει τύχει του σωστού χειρισμού.

Για να αποφευχθεί η τροφική δηλητηρίαση, πρέπει να παρακολουθείται ολόκληρη η ακολουθία μιας αλυσίδας εφοδιασμού ελεγχόμενης θερμοκρασίας, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας, της συσκευασίας, για παράδειγμα σε δοχεία, της διανομής και αποθήκευσης μέχρι τη χρήση. Κύριος στόχος της ψυχρής αλυσίδας είναι να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των τροφίμων. Αναστέλλει την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών. Η διατήρηση αυτής της ψυχρής αλυσίδας είναι επομένως μια κρίσιμη πτυχή. Στο σπίτι, τα τρόφιμα πρέπει επίσης να διατηρούνται σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Η διάρροια των ταξιδιωτών (ή ταξιδιωτική διάρροια) επηρεάζει το 30 έως 70% των ταξιδιωτών που έχουν καταναλώσει τοξικές τροφές ή νερό μολυσμένο με μολυσματικά παθογόνα. Όταν ταξιδεύετε, επισκέπτεστε και μέρη όπου οι πρακτικές υγιεινής δεν είναι ικανοποιητικές. Οι κίνδυνοι εμφάνισης δηλητηρίασης είναι μεγαλύτεροι. Τηρείτε τις σωστές πρακτικές υγιεινής και πλένετε τα χέρια σας πριν ακουμπήσετε τα τρόφιμα.

Μπορείτε να ανατρέξετε στο άρθρο μας « η ταξιδιωτική διάρροια » για περισσότερες λεπτομέρειες.